13 Haziran 2015 tarihinde gerçekleşen Geleneksel Yaşam Kültürü Müzesi açılış programı ile ilgili haber sitemizin Haberler bölümünde yayımlandı. Burada da sizlerle açılış programı sunumunu ve konuşmamın tam metnini paylşamak istedim.

Destek veren tüm kurum ve kişilere tekrar teşekkür ederim.

AÇILIŞ PROGRAMI SUNUMU VE KONUŞMA METNİM

Sayın Kaymakamım

Sayın Milletvekillerim

Sayın Belediye Başkanım Saygıdeğer protokol, değerli misafirler, muhterem Tepeköylüler.

Şavşat Tepeköy Geleneksel Yaşam Kültürü Müzesi açılış programına hoş geldiniz.

Programı arz ediyorum.

1. Saygı duruşu ve akabinde istiklal marşımızın okunması
2. Konuşmalar:
   • Proje Koordinatörü Mustafa Yüksel’in konuşmaları.
   • AYEK-DER Başkanı Sayın Orhan Sevim’in konuşmaları.
   • Şavşat Belediye Başkanı Sayın Ahmet Sinan ÖZTÜRK’ün konuşmaları.
   • CHP Artvin Milletvekili Sayın Uğur BAYRAKTUTAN’ın konuşmaları.
   • Ak Parti Artvin Milletvekili Sayın İsrafil KIŞLA’nın konuşmaları.
   • Şavşat Kaymakamı Sayın Cemil Sarıoğlu’nun konuşmaları.
   • Halk Oyunları Gösterisi (CENAZE NEDENİYLE İPTAL EDİLDİ)
3. Açılış ve müzemizin gezilmesi
4. Yemek ikramı ve kapanış

Şimdi sizleri Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK ve şehitlerimiz anısına bir dakikalık saygı duruşuna ve akabinde istiklal marşımızı okumaya davet ediyorum.

Proje Koordinatörü Mustafa Yüksel’in konuşması.

Sayın Kaymakamım Değerli katılımcılar.

Şimdi sizlere “Şavşat Tepeköy Geleneksel Yaşam Kültürü Müzesi Projesi’nin” Proje Koordinatörü olarak proje süreci ve müzemiz hakkında kısaca bilgi vermeye çalışacağım.

Proje fikrinin ortaya çıkması ve bunun bir proje olarak hayata geçmesindeki manayı daha iyi anlamak için sanıyorum biraz köyümüzün geçmişine doğru uzanmak faydalı olacaktır.

Yetişemediğimiz ancak hikâyelerini, olumlu hasletlerini büyüklerimizden dinlediğimiz birçok âlimin, pehlivanın, zanaat erbabının yaşadığı bu köy her zaman mümtaz şahsiyetler yetiştirmiş ve yetiştirmeye devam etmektedir. Köyümüz geçmişte daima civar köylerin bir cazibe merkezi olmayı başarabilmiştir.

Çok çok gerilere gitmeden seksenli yılların başlarında bile bu köyde birkaç terzi, beş-on bakkal dükkânı, konfeksiyoncu, sobacı, kaynakçı, demirci, berber, kahvehane, marangoz atölyeleri gibi birçok dükkân faal olarak çalışmaktaydı. Şu gördüğümüz yer bir çarşı gibi faal ve hareketliydi. İlkokulu ve ortaokulu açıktı ve bulunduğumuz bu alan okul bahçesi olarak öğrencilerle dolup taşıyordu.

Seksenli yılların başlarında hızını artıran göç başta Bursa, İstanbul, Samsun ve Ankara gibi şehirlere doğru artarak devam etti. Bu göçün temel sebebinin iş ve geçim kaygısı olduğunu söylemek sanıyorum yanlış olmaz. Sağlık, eğitim, yaşam güçlüğü gibi başka sebeplerden de söz etmek mümkün elbette.

Her ne sebeple olursa olsun artarak devam eden bu göçe bağlı olarak köyde yaşayan özellikle genç nüfus sürekli azaldı ve buna bağlı olarak da önce ortaokul kapandı, sonraları bir müddet tek sınıflı BSİO olarak devam eden ilkokul da öğrenci sayısı 10’un altına düştüğünden 2005 yılında kapandı.

Bu göçün okul kapanmasına yönelik sonuçlarının yanı sıra köyde yapılan tarım ve hayvancık gibi üretim faaliyetlerinin de azalması gibi önemli sonuçları ortaya çıktı kaçınılmaz olarak.

Artık bırakın zeganda tarla ekmeyi, çayır biçmeyi; kapının önündeki napuzar tarlayı hatta bostanını ekemez oldu köyde kalan yaşlı insanlarımız, büyüklerimiz.

Böylece tarımda, hayvancılıkta, ormancılıkta kullanılan birçok alet edevat da kullanılmaz oldu. Bir kısım alet edevatın yerini de teknolojik aletler alınca geçmişte geleneksel köy yaşamında kullanılan birçok kültürel değer kullanım alanını kaybederek unutulmaya yüz tuttu muhalesef.

Mesela Öküz arabasının yerini traktöreler aldı, harman dövmek için kullanılan gemiyi unutmaya başladık, tığ makinesinin yerini alan patos bile artık yok, çünkü arpa-buğday eken yok, harman yok sap yok saman yok….

Geçmişte yöre insanı kendine lazım olan hemen hemen her şeyi kendi kısıtlı imkânlarıyla üretmeye çalıştı. Ahşaptan ya da topraktan yapılarak kullanılan birçok eşyasının yerini sağlıksız plastik kaplar aldı.

Büyüklerimizin ve geçmişlerimizin hayatında önemli yeri olan, geçmişle aramıza köprü kuran bu kültürel değerleri yeni nesil kullanımda görmedi bile, tanımıyor ki bırakın şimdinin gençlerini gelecek kuşaklara nasıl aktarılsın bu kültürel değerlerimiz.

Gördüğünüz bu okul binası da uzun zaman boş kalınca, eğer bir şekilde değerlendirilmezse harap olup gitmesi kaçınılmaz olacaktı. Tam bu noktada Artvin’de sıkça bir araya gelen köylülerimiz arasında gurbetçi arkadaşlarımızın da katıldığı istişare toplantılarında kapalı olan bu okul binasının bir kültür evi tarzında değerlendirilip değerlendirilemeyeceğini tartışmaya başladık. Sayın …..

Bu fikri olgunlaştırarak kaynak aramaya başladık. Önce bu okulun kullanım izni ve tadilatı gerekiyordu. Sonra sergileme için gerekli platformlar, masalar, stantlar vs. bütün bunlar için gerekli parayı bulmak lazımdı.

Bu ve benzeri projeler için çeşitli kaynaklarca sağlanan hibe duyurularını takip etmeye başladık ve İçişleri Bakanlığı Dernekler Dairesi Başkanlığı’nın İçişleri Bakanlığı Bütçesinden Derneklere Yardım Yapılması ile ilgili duyurusuna yönelik bir proje hazırlamaya karar verdik. Projemizi sunmadan önce Sayın Kaymakam SARIOĞLU ve Sayın Muhtarımızla ön görüşme yapıp izin ve destek yazılarımızı aldık. Desteklerinden dolayı kendilerine şükranlarımızı sunuyoruz.

2013 yılında Tepeköy Kültür Evi adıyla köyümüzde aktif olarak Cami Derneği üzerinden sunduk ancak projemiz geçmedi. Sonra projemizin neden geçmediğini bilgi edinme kanunu kapsamında başvuru yaparak öğrendik, eksiklerimizi anladık projeyi tadil ettik.

Bir dernek kuralım bu ve benzeri proje fikirlerimizi bu dernekle yürütelim diye karar verdik ve 2013 yılında AYEK_DER i kurduk.

2014 teklif çağrısı döneminde projemizi Geleneksel Yaşam Kültürü Müzesi adıyla yazarak sunduk ve ön gördüğümüz bütçeden yaklaşık on bin lira gibi bir kesintiyle projemiz Dernekler Dairesi Başkanlığınca desteklenmeye uygun bulundu.

2014 yılı 29 Ağustos Cuma günü başlangıç ve tanıtım toplantısı yaparak başladık proje faaliyetlerimize.

Tadilat için gerekli malzemeleri mümkün olduğunca yerelden temin etmeye çalıştık. Müze olarak düzenlediğimiz tüm bölümlerin duvarlarına saten alçı, tavanlarına karopan asma tavan ve spot aydınlatma, tabanlarına laminant döşemeyi planlamıştık ve hepsini yapabildik.

Tüm birimlere web sitemizden bilgisayarlardan ve akıllı telefon cihazlarından izlenebilen kameralar koyduk. Yani gurbetçilerimiz müzemizi kameralardan izleyebilecekler. Dışarda gördüğünüz yarım çatıyı da içeriye sığmayan büyük eşyalar (tığ makinesi, öküz arabası vb.) gibi koymak için düzenledik. Ayrıca çatıyı elden geçirip akıntıları önlemek için gerekli müdahaleleri yaptık. Dış cephe de elden geçirildi ve boyandı. Gördüğünüz ön cephe de taş kaplama yapıldı. Katkı sağlayanlara teşekkür ederiz.

Dışardan usta getirmedik, bütün ustalık ve işçilik işlerini köyümüzün değerli ustaları hallettiler.  Atanur usta başta olmak üzere emeği geçenlere de ayrıca teşekkür ederiz.

Müzede sergilenecek malzemeleri bulmakta hiç zorlanmadık. Bu konuda bize desteklerini esirgemeyen gurbettekilerde dâhil tüm köylülerime şükranlarımız sunuyorum.

Şavşat yöresinde hemen hemen bütün köylerde benzer bir kültürden söz edilebilir. Geleneksel Yaşam Kültürü Müzesi Şavşat yöresinin geleneksel yaşam kültürünü yansıtmaktadır. Bu manada hem gurbette yaşayıp yazları mamelekte gelen gurbetçilerimize, hem de Şavşat’ı ziyaret eden yerli ve yabancı turistlere de bu müze ile hizmet etmekten AYEK-DER ve Tepeköy halkı olarak onur duyacağız.

Yöremize, ilimize ve ülkemize hayırlı olmasını temenni eder, açılış programımızı onurlandıran değerli protokol üyelerine, değerli misafirlerimize, tüm katılımcılara saygılarımı sunarım.

Mustafa YÜKSEL

Şavşat Tepeköy Geleneksel Yaşam Kültürü Müzesi

Proje Koordinatörü